- Inleiding
- Algemeen
- Vergiftiging via de spijsvertering
- Vergiftiging via de ademhaling
- Koolmonoxidevergiftiging
- Drugs
- Vergiftiging via de gave huid
- Preventie
1.Inleiding
Vergiftigingen gebeuren meestal door onvrijwillige ongevallen. Bij dit soort ongevallen is de grootste groep slachtoffers onder de 15 jaar. De meeste vergiftigingen gebeuren door geneesmiddelen en huishoudproducten.
De wijzen waarop een vergiftiging kan gebeuren zijn:
- langs de spijsvertering
- langs de ademhaling
- langs de huid
2. Algemeen
- Bescherm jezelf: nergens ondoordacht binnengaan (gas), beschermende kledij dragen (handschoenen)
- Controleer of de persoon nog bij bewustzijn is, of er een ademhaling is en een hartslag
- Verwijder of verdun de giftige stof
- Verzamel informatie: bewaar de verpakking, raadpleeg de bijsluiter en neem mee naar de arts
- Medische controle: ga steeds met het slachtoffer naar de dokter
3. Vergiftiging via de spijsvertering
3.1 Vergiftiging met een bijtend product
Het betreft zuren, basen, petroleumproducten …. Zij veroorzaken een scheikundige verbranding van de mondholte en slokdarm. Bovendien kunnen zij, nadat ze via de spijsvertering in de bloedbaan zijn gekomen algemene stoornissen veroorzaken.
3.1.1 Kenmerken
- Brandwonden op lippen, mond en keelholte
- Pijn ter hoogte van de slokdarm en die erger wordt bij het slikken
- Gezwollen pijnlijke buik
- Spontaan, bloederig braken
3.1.2 Wat te doen?
Bescherm jezelf, gebruik waterdichte handschoenen, voer geen mond-op-mond beademing uit en vermijd rechtstreeks contact met het product.
Controleer bewustzijn, ademhaling en hartslag.
Verwijder of verdun:
- indien het slachtoffer bij bewustzijn is, verdun het product door het slachtoffer één glas water te geven.. Het drinken van melk is verboden.
- in dit water kan je medicinale houtskool (Norit®) doen. Deze gaat de giftige stoffen aan zich binden, zodat ze minder door de darmwand kunnen opgenomen worden.
- het slachtoffer niet laten braken: de bijtende stof zou nogmaals langs de slokdarm komen de alles verergeren
- probeer de verpakking van het product te vinden en neem het mee naar de dokter
- -raadpleeg een arts
3.2 Vergiftiging met een niet bijtend product
Dit gaat voornamelijk over een verkeerd gebruik van medicijnen. Een ander voorbeeld is bedorven voedsel. Deze vergiftigingen kunnen accidenteel zijn of moedwillig.
3.1.2 Kenmerken
- hartritme (versneld, vertraagd, onregelmatig)
- bewustzijn (slaperig, opgejaagd)
- ademhaling (onderdrukt, snelle diepe ademhaling)
- stoornissen van de spijsvertering (krampen, braken, diarree)
3.2.2 Wat te doen?
Bescherm jezelf, vermijd contact met het gif
Controleer bewustzijn, ademhaling en hartslag
Verwijder of verdun:
- bij inname van niet bijtende producten mag men een persoon die bewust is laten braken. Daartoe verwijderen we een gebeurlijk kunstgebit en we laten het slachtoffer zo veel mogelijk water drinken. Hier kunnen we lauw zout water voor gebruiken (een soeplepel per glas). Daarna prikkelen we de huig met een vinger omwikkeld met zuiver linnen. We moeten het braaksel bewaren.
- Na het braken laten we opnieuw één glas water zonder zout drinken om de restanten te verdunnen. Voeg aan dit water medicinale houtskool (Norit®) toe.
- Verzamel informatie, probeer te weten te komen wat het slachtoffer heeft ingenomen en of er alcohol gedronken is. Verzamel bijsluiters en verpakkingen.
- Raadpleeg een arts
4 Vergiftiging via de ademhaling
Dit kan gebeuren door gas maar ook door verstoven stoffen zoals verdelgingsmiddelen.
4.1 Kenmerken
In de lucht zit 21 % zuurstof, dat is ruim voldoende voor onze ademhaling. Indien er een vreemde stof aanwezig is in de lucht dan zorgt dit ervoor dat er minder zuurstof in de lucht aanwezig is en ontstaan er ademhalingsproblemen. Bovendien zijn sommige gassen prikkelend voor de ademhaling.
- Gevoel van geen lucht te krijgen
- snelle ademhaling, snelle pols
- blauwe verkleuring van de lichaamsuiteinden
- soms hoesten en prikkeling van de ogen
- onwel zijn
4.2 Wat te doen?
- Bescherm jezelf, verlucht de ruimte, draag een masker en ga niet ondoordacht de ruimte binnen en verwittig de brandweer. Breng het slachtoffer in een zuurstofrijke omgeving en kijk uit dat de omstanders geen vuurtje maken.
- Controleer bewustzijn, ademhaling en hartslag.
- Verwijder of verdun door slachtoffer in open lucht te brengen
- Verzamel informatie
- Raadpleeg een arts
5. Koolmonoxidevergiftiging
Koolmonoxide is een kleurloos, smaakloos en reukloos ontplofbaar gas dat vrijkomt bij onvolledige verbranding. Er zijn enkele typische omstandigheden waarin we een CO vergiftiging kunnen aantreffen.
- badkamer met gasgeiser (onvoldoende verluchting)
- draaiende motor met gesloten garage (uitlaatgassen)
- slecht trekkende kachel (verstopte schouw, mist)
Koolmonoxide neemt niet alleen de plaats van zuurstof in in de lucht maar dit gas wordt ook in het bloed opgenomen en bindt zich hier ongeveer 200 maal sneller aan de rode bloedcellen dan zuurstof. Bovendien bindt het zich steviger zodat de CO langer in het bloed blijft. Daardoor is koolstofmonoxide zo gevaarlijk.
5.1 Kenmerken
- hoofdpijn
- duizeligheid
- gevoel van dronkenschap
- kortademigheid
- misselijkheid
- braken
- hartkloppingen
- lichtroze huidskleur bij een ernstige vergiftiging
- bewustzijnsverlies, diepe coma en ademhalingsstilstand
- vaak meerdere slachtoffers in dezelfde ruimte met gelijkaardige kenmerken
Het slachtoffer wil hierop reageren maar door deze extra inspanning verbruikt het meer zuurstof en geraakt daardoor vaak niet bij het gewenste doel. Men vindt deze slachtoffers vaak naast het bad, of kort bij een venster of een deur.
5.2 Wat te doen?
- Bescherm jezelf door de ruimte te verluchten
- Controleer bewustzijn, ademhaling en hartslag
- Verwijder of verdun door het slachtoffer in een zuurstofrijke omgeving te brengen
- Verzamel informatie en kijk of er een typische CO situatie is
- Raadpleeg een arts
6. Drugs
6.1 Wat te doen?
- Vraag de aard van drug na
- Zorg voer beschermende middelen
- Laat de lidmaat stilhouden
- Roep medische hulp
- Een bewusteloos wordt in zijlig gelegd.
7. Vergiftiging via de gave huid
Voornamelijk een aantal chemische stoffen die gebruikt worden als verdelgingsmiddelen kunnen via de gave huid ons lichaam binnendringen. Dit gebeurt meestal bij personen die de beschermingsmaatregelen niet gevolgd hebben. Sommige van deze producten geven pas na enkele dagen klachten of na meerdere kleine vergiftigingen.
7.1 Kenmerken
Afhankelijk van de stof kunnen plaatselijke roodheid, pijn, zwelling of blaarvorming voorkomen. De meeste gevaarlijke producten hebben een zeer onaangename geur.
7.2 Wat te doen?
- Bescherm jezelf, draag beschermende kledij, handschoenen,…
- Controleer bewustzijn, ademhaling en hartslag
- Verwijder en verdun spoel het slachtoffer overvloedig met water (liefst onder een douche voor minimum 10 minuten.
- Kleed het slachtoffer tijdens dit spoelen uit
- Niet te hard op de huid wrijven
- Geen producten aanbrengen
- Verzamel informatie: bewaar de verpakking
- Raadpleeg een arts
4. Preventie
Dit is het belangrijkste punt in dit ganse artikel, de preventie.
- Geneesmiddelen of verdelgingsmiddelen steeds bewaren in een hoger geplaatste , gesloten kast en er nooit voedingsmiddelen bijplaatsen
- Laat deze producten in hun oorspronkelijke verpakking
- Gevaarlijke vloeistoffen nooit in drankflessen bewaren, een kind kent het verschil niet
- De specifieke beveiligingsmaatregelen volgen voor elk product
- Mini kwikbatterijtjes worden nogal eens ingeslikt door kinderen
- Ook afwasproducten, poeders voor afwasmachines, reinigingsmiddelen zijn gevaarlijke producten voor kinderen.